Chuyện cổ Phật gia: Súc sinh cũng không muốn nghe lời sỉ nhục
Ngày xửa ngày xưa, tại một ngôi làng nhỏ ở Ấn Độ, có một người đàn ông lớn tuổi sống bằng nghề chở hàng. Ông nuôi hai con bò mẹ: một con tên là “Hoan Hỉ”, con còn lại tên là “Mỹ Vị”. Vào mùa xuân nọ, cả hai con bò đều sinh ra một con bê con.
Khi lớn lên, hai con bê có ngoại hình khá khác biệt. Bê con của Hoan Hỉ có cặp sừng dài và to, trông rất dũng mãnh. Trong khi đó, bê con của Mỹ Vị lại không có sừng. Vì vậy, ông chủ đặt tên cho chúng là “Hoan Hỉ Sừng Dài” và “Mỹ Vị Hói Đầu”. Cả hai con bê đều rất khỏe và có sức kéo tốt, vì thế ông chủ dùng chúng để kéo xe.
Một ngày nọ, vài người lái xe trong làng tụ tập bên hồ nước để cho bò ăn cỏ và cùng nhau bàn tán. Khi nói đến chuyện con bò nào khỏe nhất, ai cũng tự tin cho rằng bò của mình là vô địch. Họ tranh cãi nảy lửa, không ai chịu nhường ai. Ông chủ của hai chú bê cũng tham gia vào cuộc tranh luận, khẳng định bò của mình mới là mạnh nhất. Khi mọi người không tin, ông liền đề xuất một cuộc cá cược 500 đồng vàng: để hai chú bò kéo một chiếc xe nặng lên một ngọn đồi dốc. Mọi người đồng ý.
Ông dẫn hai chú bê đến chân đồi và ra lệnh trước đám đông: “Hoan Hỉ Sừng Dài, kéo mạnh lên! Mỹ Vị Hói Đầu, kéo nhanh lên nào!”
Ngay khi nghe thấy những lời lẽ sỉ nhục từ chính ông chủ, đặc biệt là biệt danh “Mỹ Vị Hói Đầu”, chú bò không sừng giận dỗi và đứng yên tại chỗ, nhất quyết không chịu kéo xe.
Ông chủ nổi cơn thịnh nộ, dùng gậy đánh nó thật mạnh. Những người xung quanh thấy vậy can ngăn: “Ông định giết nó sao? Nếu nó không kéo được, thì bỏ cuộc đi!”
Cuối cùng, ông thua cuộc và mất 500 đồng vàng. Giận dữ hơn bao giờ hết, ông đánh cả hai chú bê một trận rồi trói chúng vào một cái cây khô để trừng phạt. Bất ngờ thay, hai chú bò cất tiếng nói: “Trước đây ông chăm sóc chúng tôi như con, tại sao bây giờ lại đánh đập tàn nhẫn như vậy?”
Ông chủ giận dữ nói: “Vì các ngươi đã khiến ta thua 500 đồng vàng!”
Chú bê có sừng đáp lời: “Ông thua là vì lời nói không đúng mực của mình, sao lại đổ lỗi cho chúng tôi?”
Ông chủ ngạc nhiên: “Lời nói của ta thì có lỗi gì?”
Chú bê không sừng lên tiếng: “Tại sao ông lại sỉ nhục tôi trước mặt mọi người, gọi tôi là ‘Hói Đầu’? Nếu ông gọi chúng tôi bằng những cái tên tốt đẹp hơn và không sỉ nhục, tôi sẽ kéo chiếc xe nặng gấp đôi lên dốc cho ông.” Chú bê còn bảo ông hãy đi cá cược 1.000 đồng vàng với mọi người, đảm bảo sẽ thắng.
Ban đầu, ông chủ không tin, nghĩ rằng hai chú bò muốn ông thua nhiều tiền hơn. Nhưng chúng khẳng định chắc chắn: “Chỉ cần ông không sỉ nhục chúng tôi trước mặt mọi người, chúng tôi sẽ dốc hết sức kéo xe.”
Một ngày kia, khi dẫn bò đi uống nước, ông chủ lại ngỏ ý muốn cá cược thêm lần nữa. Mọi người trêu chọc: “Ông muốn thua thêm lần nữa sao?” Ông chủ đáp: “Nếu có thua thì các vị cũng chẳng mất gì cả.” Thế là cuộc cá cược 1.000 đồng vàng được lập ra.
Lần này, ông chủ dẫn bò đến chân đồi và dặn dò chúng bằng những lời lẽ tử tế: “Hoan Hỉ, Hoan Hỉ, kéo xe mạnh lên! Mỹ Vị, Mỹ Vị, kéo nhanh lên nào!”
Nghe những lời đó, hai chú bò rất vui và dốc toàn bộ sức lực, kéo chiếc xe nặng trịch lên đỉnh đồi một cách dễ dàng. Lần này, ông chủ đã thắng cược và có được 1.000 đồng vàng.
Thông qua câu chuyện này, Đức Phật muốn nhắn nhủ các đệ tử của mình: “Ngay cả loài súc sinh cũng có thể làm những điều gây tổn hại đến lợi ích của chủ khi nghe những lời sỉ nhục. Huống hồ là con người? Vì vậy, các con đừng bao giờ nói những lời phỉ báng hay xúc phạm bất cứ ai.”
Theo Sound of Hope
Minh Nguyệt biên dịch
