Cố sự Trung Hoa: Thành tựu lớn bắt đầu từ bước đi nhỏ

"Nước chảy đá mòn," câu ngạn ngữ cổ xưa đã dạy chúng ta rằng không nên xem thường những hành động tưởng chừng nhỏ nhặt hay không đáng kể, vì theo thời gian, chúng có thể tạo ra những ảnh hưởng lớn. 

Những việc làm vĩ đại được tạo thành từ những nỗ lực khiêm tốn nhưng liên tục. Tương tự như vậy, những kế hoạch lớn cũng có thể bị phá hỏng bởi sự phát triển và tích lũy từ những sai lầm nhỏ.

Lịch sử 5.000 năm Trung Hoa chứa đựng vô vàn câu chuyện ý nghĩa về cách mà những hành động nhỏ—dù là tích cực hay tiêu cực—cuối cùng đã dẫn đến những thay đổi lớn. Chúng ta hãy bắt đầu với câu chuyện về một chàng trai trẻ nôn nóng chinh phục thế giới trước khi học cách chăm lo cho chính ngôi nhà của mình.

Bắt đầu bằng việc quét sạch nhà của mình

"Hậu Hán Thư," bộ sách ghi chép lịch sử nhà Hán từ năm 6 đến 189 sau Công nguyên, kể câu chuyện về một chàng trai trẻ kiêu ngạo tên là Trần Phiên. Trần Phiên đầy tham vọng và muốn làm những việc lớn lao, nhưng lại không bận tâm giữ gìn không gian sống của mình cho ngăn nắp. Kết quả là, căn phòng của anh ta luôn bẩn thỉu và bừa bộn.

Một ngày nọ, Tiết Cầm, một người bạn của bố Trần Phiên, đến thăm. Khi thấy căn phòng bẩn thỉu của Trần Phiên, ông hỏi: "Sao con không dọn dẹp phòng mình đi?"

Trần Phiên đáp: "Là một người có hoài bão lớn lao, sao con phải phí thời gian vào những việc vặt vãnh như quét phòng, trong khi con nên tập trung vào việc quét sạch thiên hạ?"

Tiết Cầm trầm ngâm: "Làm sao có thể làm được việc lớn khi ngay cả nơi mình sống cũng không thể giữ sạch sẽ?" Lời nói của ông khiến Trần Phiên không thốt nên lời.

'Hành trình ngàn dặm bắt đầu từ một bước chân'

Nhà hiền triết cổ đại Lão Tử từng nói: "Cây lớn một ôm, khởi sinh từ cái mầm nhỏ; đài cao chín tầng khởi đầu từ một sọt đất; đi xa ngàn dặm bắt đầu từ một bước chân."

Trong cuốn sách "Vi Học" ("Về việc học"), nhà văn thời nhà Thanh là Bành Đoan Thục kể câu chuyện về một nhà sư giàu có và một nhà sư nghèo sống ở tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc. Cả hai đều muốn thực hiện chuyến hành hương qua biển Nam Hải đến Ấn Độ để tỏ lòng kính trọng với Đức Phật.

Nhà sư giàu có nói với nhà sư nghèo: "Ta đã cố gắng trong nhiều năm để thuê một con thuyền đi qua biển. Kế hoạch của ta vẫn chưa thành hiện thực. Ngươi lấy gì để thực hiện chuyến đi?"

Một năm sau, nhà sư giàu có vẫn chưa rời khỏi nhà, trong khi nhà sư nghèo đã trở về từ chuyến hành hương của mình. Trước sự kinh ngạc của nhà sư giàu, nhà sư nghèo nói: "Trong suốt hành trình của mình, tôi chỉ dựa vào bình nước và bát khất thực. Bấy nhiêu đó là đủ để tôi hoàn thành tâm nguyện."

Nhà sư nghèo đã đạt được mục tiêu của mình bằng cách đi từng bước một, chỉ dựa vào lòng dũng cảm và ý chí. Ngược lại, nhà sư giàu có lại giữ mãi giấc mơ của mình như một lâu đài trên không, chỉ nói về hoài bão mà không hành động. Tư duy khác biệt của họ đã tạo ra những kết quả hoàn toàn khác nhau.

Dời núi lớn

Văn bản Đạo giáo "Liệt Tử" kể câu chuyện về Ngu Công 90 tuổi đã san phẳng hai ngọn núi chỉ bằng niềm tin và sự kiên trì tuyệt đối.

Ngu Công sống gần hai ngọn núi ở bờ bắc sông Hoàng Hà. Chúng rộng hơn 700 dặm và cao hàng nghìn thước. Người dân muốn đến hoặc đi từ sông đều phải đi một con đường vòng rất dài quanh núi.

Sau nhiều năm chứng kiến điều này, Ngu Công cuối cùng quyết định giải pháp duy nhất là dời núi đi. Ông và ba người con trai, cháu trai đã đến núi để đập đá và đào đất. Sau đó, họ vận chuyển đá và đất đến bờ biển Bột Hải.

Trí Tẩu, người sống ở khúc quanh sông, cười nhạo Ngu Công. "Với sức người nhỏ bé như vậy, làm sao ông có thể hy vọng san phẳng hai ngọn núi?"

Ngu Công đáp: "Ngay cả khi tôi qua đời, các con trai tôi sẽ tiếp tục công việc này. Chúng sẽ có cháu, cháu sẽ có chắt. Gia đình tôi sẽ luôn có những thế hệ tương lai để tiếp nối, trong khi những ngọn núi này sẽ không lớn hơn nữa. Rồi một ngày chúng sẽ bị san phẳng. Tôi có gì phải lo lắng?"

Trí Tẩu không thốt nên lời.

Dù tuổi cao sức yếu, Ngu Công vẫn tin tưởng rằng mục tiêu cao cả của mình sẽ đạt được bằng những nỗ lực bền bỉ, liên tục.

Quả thực, niềm tin và quyết tâm của Ngu Công đã cảm động Thượng Đế - Ngài đã phái các vị Thần xuống trần gian giúp ông dời núi. Từ đó, người đi đường có thể đến sông Hoàng Hà mà không gặp bất kỳ trở ngại nào.

Thất bại nghiêm trọng bắt nguồn từ những sai lầm nhỏ nhặt

Trong cuộc sống hàng ngày, những thói quen và suy nghĩ nhỏ nhặt của chúng ta không hề tầm thường. Những thói quen tích cực rất có thể sẽ giúp chúng ta đạt được mục tiêu. Tương tự, những thói quen xấu có thể lớn dần và nhân lên theo thời gian, cuối cùng thể hiện thành những hậu quả nghiêm trọng.

"Sử Ký", được hoàn thành khoảng năm 94 trước Công nguyên bởi vị quan thời đầu nhà Hán là Tư Mã Thiên, đã ghi lại rằng vua Trụ, vị vua cuối cùng của nhà Thương (khoảng 1556–1046 trước Công nguyên), đã từng nhận được một đôi đũa ngà mà ông rất yêu thích.

Khi nhìn thấy điều này, Tử Khải thở dài và nói: "Nhà vua càng quan tâm đến đôi đũa này, thì ngài sẽ càng nghĩ rằng chúng chỉ có thể đi cùng với bát làm từ sừng tê giác và chén làm từ ngọc trắng.

Với những đồ dùng tinh xảo như vậy, ngài sẽ muốn chúng chỉ chứa những món ngon nhất. Khi đã quen với những món ngon đó, ngài sẽ chỉ khao khát những bộ áo lụa đắt giá nhất và những cung điện lộng lẫy nhất.

Những món xa xỉ trong đất nước cuối cùng sẽ không đủ, và nhà vua sẽ muốn có được những vật phẩm quý hiếm, tinh xảo từ các quốc gia khác. Từ đôi đũa này, tôi đã có thể thấy trước những gì sẽ xảy ra. Tôi không khỏi lo lắng cho nhà vua."

Lời tiên đoán của Khải Tử quả nhiên đã trở thành sự thật. Sở thích của Trụ Vương ngày càng lớn. Vua bỏ bê công việc triều chính và chìm đắm trong xa hoa và hoan lạc. Ông thu thuế nặng để xây dựng những cung điện xa xỉ với ao rượu và rừng thịt. Do đó, ông đã mất đi sự tôn trọng và ủng hộ của người dân, dẫn đến việc nhà Thương bị lật đổ.

Sau khi thất bại, Trụ Vương đã tự tay đốt cung điện và kho báu của mình, rồi lao mình vào biển lửa tự sát.

Thay vì kiềm chế những ham muốn khi chúng còn nhỏ, Trụ Vương đã để lòng tham của mình lớn lên một cách mất kiểm soát. Điều từng là một khuyết điểm nhỏ đã trở thành một tai họa lớn, cuối cùng đã khiến ông mất đi vương quốc và cả mạng sống. Câu chuyện của ông mang đến một bài học quan trọng: Con người nên luôn nhìn nhận và sửa đổi những thiếu sót của mình trước khi chúng biến thành những vấn đề nghiêm trọng hoặc thậm chí là thảm họa.

Theo The Epoch Times
Minh Nguyệt biên dịch