Tuyển tập những điều kiêng kỵ trong dân gian cần thận trọng đối mặt

Kiêng kỵ là một hiện tượng văn hóa đặc biệt. Sách Lễ ký - Khúc lễ có ghi chép đoạn như sau: "Nhập cảnh nhi vấn cấm, nhập quá nhi vấn tục, nhập môn nhi vấn húy." Hiển nhiên cấm kỵ là một loại quan niệm và hành vi cấm hoặc ức chế hoạt động tín ngưỡng, hành vi xã hội của con người, là một loại phong tục truyền thống.

Kiêng kỵ trong dân gian có lịch sử lâu đời, từ lâu đã quy phạm tư tưởng đạo đức và hành vi của con người, đồng thời thấm nhuần vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống. Khi giao tiếp với những người ở các môi trường, địa điểm và tầng lớp khác nhau, người ta hiểu được các phong tục kiêng kỵ, có thể ước thúc và hoàn thiện tư tưởng, hành vi của bản thân.

Kiêng kỵ theo năm

Kiêng kỵ theo năm là những điều kiêng kỵ trong dân gian vào dịp năm mới và lễ tết, một loại phong tục truyền thống. Ví dụ:

• Ngày trừ tịch kỵ làm vỡ bát đĩa, không được nói những điều xui xẻo;
• Khi ăn cơm tất niên không được chan canh vào cơm, tránh năm sau bị lũ lụt;
• Đêm giao thừa và mùng 1 Tết, kỵ nói ra những chữ xui xẻo như chết; ma;
• Sáng mùng 1 Tết kỵ gọi tên người khác;
• Mùng 1 Tết kỵ quét nhà, thổi lửa, động thổ, hắt nước ra ngoài, phụ nữ kỵ động kim chỉ; nhà có người mới mất, mùng 1 nên đóng cửa không ra ngoài, và kỵ đi chúc Tết, thăm người thân trong năm;
• Tháng giêng không nên thấy chim khách đánh nhau, con trai kỵ cạo đầu,...

Những điều kiêng kỵ trong hôn nhân

• Không kết hôn với người cùng họ và cùng tộc: Điều này xuất phát từ quan niệm về huyết thống và tránh những hệ lụy không tốt cho con cái.
• Kỵ kết hôn với tuổi xung khắc: Ví dụ như câu nói "chó khắc gà, thỏ". Việc xem tuổi trước khi cưới là một phong tục phổ biến để đảm bảo sự hòa hợp và hạnh phúc của đôi vợ chồng.
• Lễ vật cưới kỵ số lẻ: Theo quan niệm dân gian, số lẻ tượng trưng cho sự chia ly, không may mắn. Vì vậy, lễ vật cưới thường là số chẵn.
• Kỵ phụ nữ có thai trong lễ bái đường: Người ta tin rằng sự hiện diện của phụ nữ có thai sẽ mang lại điều không may mắn cho buổi lễ.
• Kỵ gặp phải việc tang lễ khi đi đón dâu: Việc này được coi là điềm xấu, có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc của đôi uyên ương.
• Kỵ dùng chăn ga đã giặt khi tân hôn: Hành động này bị coi là sự khinh thường đối với cô dâu.
• Kiêng đi lại đường cũ bằng kiệu hoa: Dân gian cho rằng nếu đi lại đường cũ bằng kiệu hoa thì sẽ dẫn đến việc người đàn ông tái hôn, người đàn bà tái giá.
• Trong đêm tân hôn, không được nói điều xui xẻo: Người ta tin rằng những lời nói trong đêm tân hôn có thể vận vào cuộc sống sau này của đôi vợ chồng.

Những điều kiêng kỵ trong tang lễ

• Kỵ người bệnh chết trên giường: Người lâm nguy thường phải được nâng dậy hoặc ngồi trên ghế;
• Kỵ người chết ở quê người: Bất kể nam nữ, già trẻ, người chết ở quê người thi hài không được đưa vào cổng chính và nhà chính;
• Khi quản thi thể để tang, kỵ để mèo, chuột và các động vật khác đến gần hoặc nhảy qua thi thể; Khi nhập quan, người chết kỵ ánh sáng mặt trời chiếu vào, nhất định phải dùng chăn đậy lại;
• Trong thời gian tang lễ, kỵ mặc đồ tang hoặc quấn khăn tang bước vào nhà người khác;
• Thi thể hoặc quan tài kỵ đặt ở cửa nhà người khác; Sau khi làm tang lễ, trong vòng 49 ngày, con cái để tang không được cắt tóc;
• Trong thời gian để tang, không được mặc quần áo màu đỏ, đội mũ đỏ;
• Cha mẹ mất trong vòng 100 ngày thì không được kết hôn;
• Khi mặc quần áo cho người chết, không được để nước mắt rơi trên người người chết;
• Chồng của phụ nữ có thai kỵ đi khiêng đám tang; Người chết mặc quần áo kỵ số chẵn, và kỵ mang đồ kim loại, v.v.

Những điều kiêng kỵ trong cuộc sống hàng ngày

• Kỵ dùng chữ đỏ để viết thư hoặc nhắn tin;
• Trong tên của con cháu, không được có chữ giống với tên của người lớn tuổi hơn trong dòng họ, cũng kỵ những chữ đồng âm. Nếu không, điều đó bị coi là đại bất kính;
• Anh chồng kỵ đùa giỡn với em dâu, hoặc bước vào phòng ngủ của em dâu;
• Trong thời gian làm khách, không được ngồi cùng với phụ nữ trẻ;
• Khi mượn nồi thuốc của người khác để sắc thuốc, kỵ chủ động mang trả;
• Ngày mồng 5, 14 và 23 âm lịch kỵ ra ngoài đi xa và ngủ trọ;
• Một số địa phương kỵ giờ Mậu động thổ, kỵ giờ Dậu giết gà, kỵ giờ Hợi giết lợn;
• Tiết Kinh Trập không được cầm kim.

Những điều kiêng kỵ trong hành vi

• Đàn ông kỵ xoa đầu, phụ nữ kỵ xoa eo, kỵ bước qua đầu trẻ con (bước qua đầu trẻ con sẽ khiến trẻ không cao được);
• Khi ăn cơm không được dùng đũa gõ vào đĩa bát;
• Kỵ cắm đũa vào giữa bát cơm, vì điều này rất giống với việc cúng "cơm đảo đầu" trước linh cữu;
• Khi xới cơm không được nói chuyện;
• Không được đổ hoặc đặt ngang chiếc môi múc cơm, vì ngày xưa phạm nhân mới ăn cơm kiểu này;
• Khi gắp thức ăn cho khách, cần phải nhường đối phương trước, không được gắp thức ăn chéo với khách;
• Khi bưng đồ ăn hoặc xới cơm, ngón tay cái không được đặt vào trong bát;
• Sau khi ăn cơm xong, kỵ để cơm thừa dưới đáy bát;
• Khi ăn cơm, kỵ dựa vào khung cửa hoặc đạp lên bậc cửa hoặc ở ngoài cửa, vì đây là thói quen của người ăn xin;
• Khi ngồi cùng bàn với người lớn tuổi, không được ngồi ở chỗ ngồi trên; khi đi đường, con cháu không được đi phía trước người lớn tuổi;
• Phụ nữ không được ngồi lên bậc cửa nhà người khác, cũng không được bước qua đòn gánh hoặc cần câu cá;
• Bố chồng không được ngồi cùng con dâu trên một chiếc ghế;
• Phụ nữ trong thời gian mang thai, không nên lui tới những nơi tang lễ; người ngoài kỵ lui tới phòng ngủ của phụ nữ ở cữ,...

Chắc chắn rồi, tôi có thể giúp bạn dịch những điều cấm kỵ này sang tiếng Việt:

Những điều cấm kỵ về nhà ở

• Khi xây nhà, người ta kiêng dùng gỗ âm và làm xà, đòn tay theo kiểu âm dương. Người ta tin rằng nếu hai cây xà được xếp cạnh nhau thì sẽ gây bệnh tật.
• Đường nước phải chảy vòng quanh cửa, như vậy tài lộc sẽ không bị thất thoát.
• Cửa không được đối diện với cửa, cửa không được đối diện với cửa sổ, cửa không được đối diện với con đường chạy thẳng vào.
• Trước nhà không được trồng dâu, sau nhà không được trồng liễu, trong sân kiêng trồng cây dương.
• Trước nhà không nên có miếu, sau nhà thì không nên có mộ.
• Cổng nhà không được đối diện với góc nhà, cột điện, vật nhọn, vân vân.

Những điều cấm kỵ trong cuộc sống

Những điều cấm kỵ trong cuộc sống chủ yếu liên quan đến cấm kỵ trong nấu ăn và ăn uống, cũng như cấm kỵ về sự tương khắc giữa các loại thực phẩm.

• Thịt gà không thể xào chung với cần tây.
• Trứng gà không thể chiên với đường hóa học.
• Thịt bò không thể ăn chung với hạt dẻ.
• Rau bina không nên nấu chung với đậu phụ, rau hẹ không nên ăn cùng với rau bina.
• Nam nữ chưa kết hôn kiêng ăn móng giò. Theo quan niệm truyền thống, ăn móng giò sẽ dẫn đến những trắc trở trong hôn nhân.

Những điều cấm kỵ trong ngôn ngữ

Nói chuyện là một nghệ thuật của giao tiếp. Trò chuyện là cách nhanh chóng và trực tiếp nhất để mọi người hiểu nhau hơn và làm sâu sắc thêm tình bạn.

• Khi gặp gỡ lần đầu, nên tránh hỏi tuổi, tình trạng hôn nhân, địa chỉ, thu nhập, kinh nghiệm, tín ngưỡng... Ngay cả khi muốn biết họ tên, tuổi tác, cũng nên thêm chữ 'quý' để tỏ sự tôn trọng, ví dụ như: quý danh; quý vị; quý ngài...
• Cần phải lịch sự trong hành động và lời nói, tránh nói tục.
• Anh em cột chèo nên tránh đùa giỡn với vợ của anh em.
• Sáng sớm kiêng nói chuyện về thần thánh, ma quỷ, chết chóc, thương tật.
• Kỵ gọi tên tổ tiên, cha của người khác.
• Khi đi thuyền, tránh nói những từ như lật, chìm, thủng...
• Người sống trăm tuổi cũng không được nói là trăm năm, dù sống đến trăm tuổi cũng chỉ nói là 99 tuổi. Điều này là do người ta quan niệm trăm năm là chỉ người đã khuất.
• Khi đám tang kết thúc, đưa thầy cúng ra về không được nói 'đi thong thả'; 'lần sau lại đến chơi'...

Chắc chắn rồi, đây là bản dịch sang tiếng Việt:

Điều cấm kỵ trong sản xuất

Điều cấm kỵ trong sản xuất đề cập đến những điều cấm kỵ mà con người tuân theo trong các hoạt động sản xuất vật chất - hái lượm, đánh bắt cá, săn bắn, trồng trọt, chăn nuôi và các hoạt động thủ công khác. Mục đích là để ngăn mọi người xao nhãng và toàn tâm toàn ý với sản xuất nông nghiệp.

• Ngày mồng 5, 14 và 23 âm lịch hàng tháng được gọi là "ngày nguyệt kỵ";
• Mồng 1 và 15 âm lịch hàng tháng kiêng đổ phân;
• Tháng Hai có nhiều điều cấm kỵ hơn, chẳng hạn như mồng 1 kiêng chim, mồng 8 kiêng sạt lở, còn có Kinh Trập kỵ động thổ, Xuân Phân kỵ xuống đồng, ngày Mậu kỵ Kim phạm Thổ (không nên đào đất ruộng), v.v.

Kỵ Mậu

Kỵ Mậu là một tục lệ cấm kỵ trong dân gian.

Vào ngày Mậu không được động thổ, đổ phân. Đặc biệt là các ngày Mậu Tý, Mậu Dần, Mậu Thìn, Mậu Ngọ, Mậu Thân, Mậu Tuất rất quan trọng, nếu phạm phải sẽ làm ô uế đất đai, có thể gặp tai họa bất ngờ. Vì vậy, người dân thường đốt hương, tụng kinh, lập đàn chay vào ngày Lục Mậu, cầu xin được mùa màng bội thu, cơm áo tự nhiên.

Theo Secretchina
Minh Nguyệt